Қазіргі таңдағы саланың жағдайы және оның болашақ дамуы
Халықаралық әуе көлігі қауымдастығы (IATA) 2024 жылдың қорытындыларын шығарып, 2025 жылға арналған болжамдарын бөлісті. Негізгі назар әлі күнге дейін әуе компанияларына қысым көрсетіп отырған жеткізілім тізбегіндегі мәселелерге аударылды. Бұл жағдай шығындарды арттырып, өсу мүмкіндіктерін шектейді. Дегенмен, 2025 жылы саланың қалпына келуіне ықпал ететін бірқатар оң өзгерістер күтілуде.
Жеткізілім тізбегіндегі мәселелер
Әлемдік әуе флоттың қартаюы
Әуе кемелерінің орташа жасы рекордтық 14,8 жылға жетті. Салыстырмалы түрде алғанда, 1990-2024 жылдар аралығындағы орташа көрсеткіш 13,6 жылды құраған. Флоттың қартаюы техникалық қызмет көрсету шығындарын арттырып, қосымша қауіптер туғызады.
Жаңа әуе кемелерінің жеткізілімі азайды
Әуе кемелерін жеткізу көлемі 2018 жылғы 1813 данадан 2024 жылы 1254 данаға дейін төмендеді, бұл жыл басындағы болжамнан 30%-ға аз. Алайда, 2025 жылы жеткізілімі едәуір артып, 1802 данаға жетеді деп күтілуде.
Тапсырыстардың өсуі
Жаңа әуе кемелеріне деген тапсырыстар саны тарихи ең жоғары деңгейге жетіп, 17 000 дана болды. Бұл көрсеткіш өндіріс шектеулеріне қарамастан, флотты жаңартуға деген жоғары сұранысты көрсетеді.
“Тоқтатылған” әуе кемелерінің үлесі артты
2024 жылдың соңында әлемдік әуе флоттың шамамен 14%-ы (шамамен 5000 дана) резервте тұр, бұл пандемияға дейінгі көрсеткіштен 4%-ға жоғары. Жалпы әлемдік флот 35 166 әуе кемесін құрайды, оның ішінде Ресейде өндірілген ұшақтар да бар.
2025 жылға болжамдар
Қазіргі қиындықтарға қарамастан, IATA сарапшылары алдағы уақытта оң өзгерістер болатынына сенеді:
Мұнай бағасының төмендеуі
Шикі мұнай бағасының төмендеуі авиаотынның бағасына жағымды әсер етіп, әуе компанияларының операциялық шығындарын азайтуға көмектесуі мүмкін.
Жолаушылар ағынының өсуі
2024 жылы жолаушылар ағыны жоғары деңгейде сақталды және 2025 жылы оның одан әрі өсуі күтілуде, дегенмен өсу қарқыны баяулайды. Барлық аймақтар пандемияға дейінгі көрсеткіштерден асып түседі деп болжануда.
Жүк тасымалы бойынша рекордтық көрсеткіштер
Әуе компаниялары жүк тасымалының тонна-километрлік көрсеткіші (CTK) бойынша тарихи рекорд болады деп күтуде. 2024 жылы жүкке сұраныс жылдық есеппен 11,8%-ға артты, бұл үрдіс жалғасады деп болжануда.
Электронды коммерция мен теңіз тасымалының рөлі
Халықаралық электронды коммерция өсудің негізгі қозғаушы күші болып қала береді. Теңіз тасымалындағы мәселелер мен шектеулер әуе жүк тасымалына деген сұранысты арттырады.
Аймақтық үрдістер
2024 жылдың басынан бастап барлық аймақтарда жүк тасымалы көлемінің өсуі байқалды, бұл көрсеткіш 6%-дан 16%-ға дейін өзгерді. Әсіресе, Таяу Шығыс пен Азия-Тынық мұхиты аймағының әуе компаниялары ерекше көзге түседі. Бұл жетістіктер келесі себептермен байланысты:
- Халықаралық электронды коммерцияның қарқынды дамуы;
- Теңіз тасымалындағы қиындықтар;
- Ресей әуе кеңістігіне шектеусіз қол жеткізу.
Қорытындылар
Әуе тасымалы саласы жеткізілім тізбегі мен нарық жағдайларындағы өзгерістерге қарамастан төзімділік танытуда. Авиаотын бағасының төмендеуі, сондай-ақ жолаушылар мен жүк тасымалының тұрақты өсуі оптимизмге негіз береді. Сонымен қатар, инновацияларды енгізу, флотты жаңарту және логистикалық процестерді тиімді басқару сәттіліктің негізгі факторлары болып табылады. 2025 жыл жаһандық авиацияны қалпына келтіру мен дамытудағы маңызды кезең болуға уәде береді.
